“Al een tijd cirkelen er drie verhalen in mijn hoofd. Ik zie sterke verbanden tussen de verhalen, maar toch lukt het mij niet om deze verbanden onder woorden te brengen.”
Aan jou de vraag:
- Waar gaan deze verhalen over?
- Welke verbanden zie jij?
- Wat zegt dit over jouw denken over organisaties?
De probleemmaker Piet Hein Eek
Een tijd gelden hoorde ik op de radio een interview MET ontwerper Piet Hein Eek. DE ambitie van Eek is design creëren dat uniek, menselijk en persoonlijk is en tegelijkertijd beschikbaar voor het grote publiek. Ikea, dat uitblinkt in perfecte reproducties, huurde Eek in om IMPERFECTIE terug te laten komen in hun producten. Deze zoektocht veroorzaakte nieuwe problemen. Zo raakten de winkelmanagers in paniek VAN de unieke producten. De managers zagen de chaos die zou ontstaan al voor zich. Ze waren bang dat de klanten de vazen op de grond zouden neerzetten om zo de mooiste vaas te kunnen kiezen. Eek kon de managers ervan overtuigen dat hij juist hiervoor was ingehuurd: producten ontwerpen waarvan mensen het gevoel hebben dat ze iets bijzonders kopen, een vaas die precies bij hun past. Toen de managers dit inzagen, hadden ze ook wel lol in hun eigen probleem-denken.
Clichédenker Luc Peters
In het boek Cliché & ORGANISATIES constateert Luc Peters dat in jaarverslagen en studieboeken een gelijkvormigheid van taal en beelden over organisaties wordt gebruikt. Het is niet zozeer dat organisaties hetzelfde zijn, maar dat ze zichzelf op dezelfde manier presenteren. Het willen lijken op andere organisaties is ingegeven door angst en onzekerheid. Vanuit dit angst-denken durven mensen in organisaties niet meer zelf na te denken, maar kopiëren ze liever andere organisaties. Hierdoor CREËREN WE volgens Peters een schijnwereld. Een maakbare wereld die niet meer past bij de ONBEKENDE, complexe werkelijkheid waar we mee te maken hebben. Door naar moderne films te kijken beseffen we ons dat er ook een andere wereld bestaat buiten deze clichés. De beelden en verhalen schudden ons wakker, zorgen ervoor dat we clichés doorbreken en het vertrouwen in de wereld en ons eigen denken in organisaties weer terugkrijgen.
De Kopieerder Vincent van Gogh
Op de tentoonstelling Van Gogh en Japan leerde ik dat de schilderstijl van Van Gogh zeer is beïnvloed door Japanse prenten. Door Japanse Houtsnedes te kopiëren experimenteerde Van Gogh met het gebruik van platte vlakken en FELLE KLEUREN. Gedurende dit proces schilderde hij in primaire kleuren en voegde hij Japanse tekens toe. Hierdoor ontstond er een uniek schilderij en een eigen schilderstijl waar Van Gogh na zijn dood beroemd mee werd. Niet lang na de dood van Van Gogh kregen jonge Japanse kunstenaars interesse IN HET WERK van Van Gogh. Er verschenen artikelen in Japanse tijdschriften die diepe indruk maakte op de jonge kunstenaars. Diverse kunstenaars exposeerden werken die aan het werk van Van Gogh deden denken. De kleuren echter ontbraken. Reproducties in de tijdschriften werden namelijk alleen zwart-wit afgebeeld. De kunstenaar konden niet weten dat Van Gogh vooral veel felle kleuren gebruikten.
Bronnen:
- Radiointerview BNR: https://www.bnr.nl/programmas/hemmen/10342158/piet-hein-eek-gaat-door-met-ikea
- Boek Cliche & organisaties, denken met Deleuze & Film Luc Peters
- Expositie Vincent van Gogh en Japan
- Artikel in het Parool ‘Japan houdt van Gohho Van Gogh’